26.11.2021 9:49

Kjörbréfin samþykkt

Birgir Ármannsson hlýtur almennt lof fyrir hvernig hann hefur haldið á þessu viðkvæma og erfiða máli.

Viðreisnarþingmaðurinn Guðbrandur Einarsson sagðist ekki í vafa um eigin afstöðu til afgreiðslu kjörbréfa á þingi í samtali við Morgunblaðið mánudaginn 22. nóvember: „Ég ætla ekkert að fela mig eða skammast mín fyrir það. Ég ætla að standa með seinni talningu.“ Í þessum orðum fólst að hann ætlaði að greiða atkvæði með tillögu meirihluta kjörbréfanefndar alþingis. Þegar á hólminn kom að kvöldi fimmtudags 25. nóvember sat Guðbrandur hins vegar hjá ásamt öðrum þingmönnum Viðreisnar. Flokksaginn undir stjórn Þorgerðar Katrínar Gunnarsdóttur reyndist mega sín meira en sannfæring þingmannsins nokkrum dögum fyrr.

Þingmenn Sjálfstæðisflokks (17), Framsóknarflokks (13), Flokks fólksins (6) og Miðflokksins (2) stóðu óskiptir að baki meirihluta kjörbréfanefndarinnar undir formennsku sjálfstæðismannsins Birgis Ármannssonar. Þingflokkur VG klofnaði og studdu 4 þingmenn tillögu meirihlutans, alls 42. Fimm Píratar voru á móti. Hjá sátu þingmenn Samfylkingar (6), þingmenn Viðreisnar (5), þingmenn VG (4) og einn Pírati, samtals 16.

1310630Birgir Ármannsson gerir grein fyrir áliti meirihluta kjörbréfanefndar 25. nóvember 2021 (mynd: mbl/Eggert Jóhannesson).

Sú skoðun bjó um sig innan þings og var umtöluð utan þess að þingmenn sem fengu jöfnunarsæti eftir lokatalninguna ættu ekki að taka þátt í atkvæðagreiðslunni, var því jafnvel fleygt að þeir væru vanhæfir til þess. Einn þessara þingmanna, miðflokksmaðurinn Bergþór Ólason, lét þetta tal réttilega sem vind um eyru þjóta. Hann hafði sama hæfi og aðrir þingmenn til að taka afstöðu og nýta atkvæðisrétt sinn.

Á vefsíðunni Kjarnanum var fimmtudaginn 25. nóvember haft eftir viðreisnarþingmanninum Sigmari Guðmundssyni að hann ætlaði ekki að taka þátt í atkvæðagreiðslunni um kjörbréfin. Sagðist hann hafa komist að þeirri niðurstöðu „að Sigmar Guðmundsson sé nokkurn veginn síðasti maður á landinu sem á að skera úr um gildi þess hvort Sigmar Guðmundsson skuli sitja á Alþingi.“

Þetta er furðulegt viðhorf sem með réttu hefði átt að leiða til þess að Sigmar segði af sér þingmennsku í stað þess að fela samþingmönnum sínum að ákveða hvort hann væri rétt kjörinn eða ekki. Í fyrstu rær Sigmar á mið almennra kjósenda og biður þá að kjósa sig (skyldi hann hafa setið heima?) síðan vill hann ekki bera ábyrgð á eigin þingsetu.

Birgir Ármannsson hlýtur almennt lof fyrir hvernig hann hefur haldið á þessu viðkvæma og erfiða máli. Allir í undirbúningsnefndinni sem rannsakaði gang mála fyrir útgáfu kjörbréfanna fyrir utan fulltrúa Pírata skrifuðu undir greinargerð um málsatvik og tillögur um nauðsynlegar umbætur. Lagalegu rökin fyrir niðurstöðu meirihluta kjörbréfanefndar voru skýr. Ekkert kom fram um að frávik frá lögbundnum vinnubrögðum hjá yfirkjörstjórn hefðu ráðið úrslitum kosninganna. Þess vegna lytu lagarök að því að lokatalningin úr úrslit hennar giltu.

Þórunn Sveinbjarnardóttir Samfylkingu blés á þessi rök í þingræðu og sagði að frekar ætti að huga að „ásýnd“ málsins og „trausti borgaranna“. Að þannig sé talað í ræðustól á löggjafarsamkundunni styrkir hvorki ásýnd né traust.