Hugarburður í Forystusætinu
Að óreyndu hefði mátt ætla að meiri gæðakröfur yrðu gerðar til kosningaefnis ríkismiðilsins en birtist í hugarleikfiminni sem er á borð borin í Forystusætinu.
Fyrir fram ætla örugglega flestir að fréttamenn og aðrir sem taka að sér sem fagmenn að miðla upplýsingum til kjósenda vegna komandi kosninga leggi sig fram um að skýra og lýsa staðreyndum en ekki stunda misvísandi miðlun upplýsinga eða leiða umræður beinlínis inn á rangar brautir.
Í Staksteinum í Morgunblaðinu í dag (23. maí) er bent á að í samtali við Katrínu Jakobsdóttur forsetaframbjóðanda í þættinum Forystusætinu þriðjudaginn 21. maí hafi Sigríður Hagalín, fréttamaður ríkisútvarpsins, lagt furðulegar spurningar fyrir frambjóðandann reistar á röngum forsendum eins og að forseti sé „umboðsmaður almennings gagnvart framkvæmdavaldinu“. Þetta segir höfundur Staksteina réttilega að sé „hugarburður“ fréttamannsins, forseti „hafi ekkert yfir framkvæmdavaldinu að segja annað en að skipa ríkisstjórn að tillögu tilvonandi forsætisráðherra“.
Þá bjó fréttamaðurinn til þá kenningu að Katrín kynni að verða vanhæf sem forseti við myndun ríkisstjórna þar sem hún hefði starfað í hinni „vanhelgu“ stjórnmálastétt eins og það er orðað í Staksteinum og síðan: „Liggur þó vel fyrir að forseti er aldrei vanhæfur því aðrir framkvæma vald hans. Svo hún [Sigríður] skáldaði hugtakið „siðferðislega vanhæf“ og mælti af dramatískum þunga. Áhorfendur áttu betra skilið.“
Hafi áhorfendur átt betra skilið en samtal sem reist var á þessum tilraunum fréttamannsins til að túlka hlutverk og stöðu forseta á alröngum grunni urðu þeir ekki fyrir betri trakteringum þegar á skjánum birtist Forystusæti undir stjórn Birtu Björnsdóttir fréttamanns að kvöldi 22. maí.
Eiríkur Ingi Jóhannsson í Forystusæti RÚV 22. maí 2024.
Birta ræddi við forsetaframbjóðandann Eirík Inga Jóhannsson sem boðar þá kenningu að það sé ekki þrískipting valds ef sömu aðilar og hafa í meirihluta á þingi sitji í ríkisstjórn. Hann vill að forseti velji ráðherra sem sitja utan þings.
Eiríkur Ingi segir ekki „hefð“ fyrir því að forseti velji ráðherra nýrrar ríkisstjórnar, hann samþykki aðeins tillögu formanna flokka sem komi sér saman um stjórnarsamstarf. Það komi hvergi fram í stjórnarskrá að það eigi að mynda ríkisstjórn eins og hafi verið gert. Flokkar séu ekkert annað en sérhagsmunasamtök sem berjist fyrir sínum skjólstæðingum. Eiríkur Ingi segir forseta hafa völd til þess að velja í ríkisráð. „Það hefur verið gert áður en fólk er ekki vant því að þetta sé gert svona,“ sagði hann og vísar þá væntanlega til utanþingsstjórnar fyrir rúmum 80 árum sem meirihluti alþingis þoldi.
Eiríkur Ingi hafnar einfaldlega þingræðisreglunni, það er að engin ríkisstjórn sitji nema meirihluti á alþingi styðji hana. Hann vill með öðrum orðum hverfa aftur til einhvers konar einveldis.
Fréttamaður ræddi við Eirík Inga eins og umræðurnar snerust um embætti forseta Íslands en svo var alls ekki. Þarna var á borð borinn hugarburður frambjóðanda og látið eins og þeir sem greiddu honum atkvæði væru að velja mann í embætti forseta Íslands þegar tilgangur hans er að misnota embættið og stofna til stjórnlagakreppu.
Að óreyndu hefði mátt ætla að meiri gæðakröfur yrðu gerðar til kosningaefnis ríkismiðilsins en birtist í hugarleikfiminni sem er á borð borin í Forystusætinu.