17.5.2025 10:37

Fimbulfamb menningarráðherra

Að sjálfsögðu ber öllum að virða friðhelgi einkalífs og má færa rök fyrir því að sérstaklega rík skylda í því efni hvíli á þeim sem hafa aðgang að tækjum og aðstöðu ríkisútvarspsins til miðlunar á hljóði og mynd.

Ingibjörg Isaksen, formaður þingflokks framsóknarmanna, minnti á í ræðu á alþingi fimmtudaginn 15. maí að upplýst hefði verið að trúnaðargögn úr lögreglurannsóknum, m.a. símtalaskrár og rannsóknarupplýsingar sem hefðu átt að vera í öruggri vörslu hjá embætti sérstaks saksóknara, hefðu lent í höndum einkaaðila og í kjölfarið orðið að umfjöllunarefni hjá ríkisútvarpinu (RÚV). Í þættinum Kveik hefði verið sýnd nýting einkafyrirtækis í eigu fyrrverandi lögreglumanna á þessum viðkvæmu upplýsingum. Síðar hefðu gögnin sem snertu afar viðkvæm málefni einstaklinga orðið hluti af sjónvarpsumfjöllun. Þetta væru persónuleg samskipti og aðrar trúnaðarupplýsingar sem einstaklingar hefðu engan veginn átt von á að yrðu birtar opinberlega. Eðlilega vekti þetta brýnar spurningar um hvernig meðferð ólögmætra trúnaðargagna væri háttað hjá ríkisútvarpinu og hvaða ábyrgð hvíldi á þeim sem færu með stjórn þess við birtingu slíkra upplýsinga. Ekki væri deilt um mikilvægi upplýsinga fyrir opinbera umræðu en þegar ríkisfjölmiðill færi með gögn sem aldrei hefðu átt að birtast almenningi með þessum hætti væri málið auðvitað komið á annað stig.

Þetta voru orð í tíma töluð hjá þingmanninum. Að sjálfsögðu ber öllum að virða friðhelgi einkalífs og má færa rök fyrir því að sérstaklega rík skylda í því efni hvíli á þeim sem hafa aðgang að tækjum og aðstöðu ríkisútvarspsins til miðlunar á hljóði og mynd.

1549179Ingibjörg Isaksen, þingflokksformaður framsóknarmanna (mynd: mbl.is/Karitas).

Eftir að hafa gert grein fyrir áhyggjum sínum af miðlun trúnaðarefnis á vegum ríkisútvarpsins beindi Ingibjörg Isaksen þeirri spurningu til Loga Einarssonar (Samfylkingu), menningarmálaráðherra, hvort hann teldi mikilvægt að alþingi óskaði eftir sérstakri skýrslu frá ríkisútvarpinu um hvernig haldið væri utan um og farið með gögn sem upphaflega hefðu verið í vörslu lögreglu og einkum þau sem teldust þá ólögmæt til dreifingar.

Þarna fór þingmaðurinn út af sporinu.

Í fyrsta lagi vegna þess að alþingi þarf enga heimild menningarráðherra til að óska eftir slíkri skýrslu. Um það gilda reglur hvernig staðið skuli að skýrslubeiðnum af hálfu alþingis og er opinberum aðilum, meira að segja ríkisútvarpinu, skylt að hlíta reglunum.

Í öðru lagi reyndist tilgangslaust að spyrja ráðherrann því að viljandi eða óviljandi svaraði hann fyrirspurninni út í hött. Hann hefði ekki inngrip í einstaka efnisumfjöllun eða fréttaöflun ríkisútvarpsins. Varaði ráðherrann við því að alþingi færi sérstaklega að sýsla með það um hvað er fjallað, með hvaða hætti gagna er aflað og annað slíkt.

Ingibjörg sá ástæðu til að ítreka spurninguna, hvort ekki væri mikilvægt að kalla fram upplýsingar um það hvernig ríkisfjölmiðillinn færi með afar viðkvæm gögn sem ættu „klárlega að vera í höndum lögreglunnar“.

Þá sagði ráðherrann: „Það er satt að segja frekar dapurlegt að þingmaður Framsóknarflokksins, sem er flokkur sem hefur hingað til talist til frekar frjálslyndra afla í evrópskum stjórnmálum, skuli ýja að því að það eigi að feta þessa slóð.“

Úti á hvaða túni er menningarráðherrann? Hann fékk að vísu prik hjá RÚV.