Á sjómannadegi
Starf Slysavarnaskólans stuðlar mjög að því að alvarlegum slysum á sjó hefur fækkað mjög frá því sem áður var.
Sjómannadagurinn er í dag (1. júní) og er hann haldinn hátíðlegur um land allt. Með Morgunblaðinu fylgir myndarlegt tölublað af fylgiblaði þess 200 mílum þar sem rætt er við sjómenn, birt ávörp forsvarsmanna þeirra og sagt frá mörgu sem tengist sjávarútvegi.
Í blaðinu 200 mílum er þess minnst að fyrir réttum 40 árum, 1985, var slysavarnanámskeið haldið í fyrsta sinn fyrir íslenska sjómenn og fór það fram í Grindavík. Er við það miðað nú þegar minnst er 40 ára afmælis Slysavarnaskólans sem er í eigu Slysavarnafélagsins Landsbjargar.
Skólaskipið Sæbjörg 2 (gamla Akraborgin) liggur við Bótarbryggju í Reykjavíkurhöfn og þar um borð fer starfsemin að mestu fram. Fyrsta skólaskipið, Sæbjörg 1, var gamla varðskipið Þór, sem var hætt komið í þriðja þorskastríðinu veturinn 1975/76.
Skólaskipið Sæbjörg 2, gamla Akraborgin, 50 ára gömul (mynd: vefsíða Slysavarnafélagsins Landsbjargar).
Sæbjörg 2 kom til sögunnar 1998 eftir að Hvalfjarðargöngin gerðu Akraborgina óþarfa og segir Bogi Þorsteinsson skólastjóri að síðastliðin 10 ár hafi nemendafjöldinn haldist stöðugur í 2.500 manns ári. Skipið er orðið 50 ára og leggur ekki lengur úr höfn. Er leitað nýrra leiða til að halda þessu mikilvæga starfi áfram.
Starf Slysavarnaskólans stuðlar mjög að því að alvarlegum slysum á sjó hefur fækkað mjög frá því sem áður var. Bogi minnist þess að hann hafi farið í fyrsta sinn á sjó árið 2008, þegar í fyrsta sinn varð ekkert banaslys á sjó.
Þá er þess minnst í 200 mílum í grein eftir Guðna Th. Jóhannesson, fyrrv. forseta Íslands, að 15. júlí nk. verða 50 ár liðin frá því að Matthías Bjarnason sjávarútvegsráðherra í ríkisstjórn Geirs Hallgrímssonar, stjórn Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks, gaf út reglugerðina um 200 sjómílur sem kom til framkvæmda þremur mánuðum síðar, 15. október 1975.
Þá um veturinn var þriðja og síðasta þorskastríð okkar og Breta háð. Harkan varð mikil og slitum við stjórnmálasamband við Breta í febrúar 1976. Var það skref stigið í stað þess að láta undan vaxandi þrýstingi um að segja skilið við NATO vegna deilunnar. Samningar náðust loks í maí 1976 og var ritað undir þá í Osló enda hafði Knut Frydenlund, utanríkisráðherra Noregs, beitt sér mjög til að leiða málið til farsælla lykta.
Á þessum árum var ég skrifstofustjóri í forsætisráðuneytinu þar sem fjölda starfsmanna mátti telja á fingrum beggja handa. Fylgdist ég því náið með gangi mála og kom að framkvæmd margra ákvarðana sem teknar voru á þessum örlagatíma.
Fyrir deiluna miklu höfðu skapast vinabönd milli mín og Kenneths East, sendiherra Breta. Þau rofnuðu ekki þótt stjórnmálasambandið slitnaði. Hann lagði oft leið sína hingað til lands eftir að hann lét af störfum í breska utanríkisráðuneytinu og 15. október 1998 tók ég við hann 25 mínútna viðtal fyrir ríkissjónvarpið um útfærsluna í 200 sjómílur.
Er það örugglega söguleg heimild, þótt ekki sé nema vegna þess að líklega hefur menntamálaráðherra aldrei fyrr eða síðar tekið viðtal við sendiherra sem gerður var brottrækur við slit á stjórnmálasambandi.