Umræðuskjal um landbúnaðarstefnu
Kynningarfundur í atvinnu- og nýsköpunarráðuneytinu á umræðuskjali um landbúnaðarstefnu
Í morgun, 5. maí, var fundur í atvinnu- og nýsköpunarráðuneytinu sem Kristján Þór Júlíusson. sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra, boðaði til að kynna umræðurskjalið Ræktum Ísland! sem við Hlédís H. Sveinsdóttir unnum ásamt fulltrúum ráðuneytisins Sigurgeir Þorgeirssyni og Bryndís Eiríksdóttur.
Hlédís H. Sveinsdóttir, Kristján Þór Júlíusson og Björn Bjarnason við útgáfu Ræktum Ísland!, umræðuskjalsins um landbúnaðarstefnu. Myndina tók Golli í atvinnu- og nýsköpunarráðuneytinu.
Allar upplýsingar um fundinn má nálgast á vefsíðu ráðuneytsins.
Hér má finna umræðuskjalið Ræktum Ísland! (pdf)
Hér er upptaka frá kynningarfundinum.
Á kynningarfundinum ræddi ég um mikilvægi landbúnaðarstefnu og studdist við þessa punkta:
Ræktum Ísland!
- Skylda þjóðarinnar við land sitt.
- Virðing fyrir þeim sem landið yrkja.
- Bændur varðveita og nýta landið, tryggja þjóðinni fæðu og skila því frjósömu til komandi kynslóða.
- Árangur í loftslagsmálum kallar á miðlægt hlutverk landbúnaðar.
Sjálfbær landbúnaður
- Sóknarfæri í auðlindum íslenskrar moldar og vatns.
- Svigrúm fyrir bændur til að nýta þessar auðlindir.
- Áhersla á menntun, nýsköpun, vöruþróun og aðlögun að kröfum markaðarins.
- Afurðir landbúnaðar eru ekki einungis kjöt, mjólk og jarðagróður.
- Menningin og landslagið eru einnig verðmætar afurðir.
Inntak landbúnaðarstefnu
- Landbúnaðarstefna nær ekki aðeins til framleiðslu.
- Búseta, ræktun og landnýting stuðla best að líffræðilegum fjölbreytileika.
- Víðsýn, árangursrík landbúnaðarstefna er grunnur matvælastefnu, alhliða ferðaþjónustu, orkustefnu, landskipulagsstefnu, samgönguáætlunar, fjarskiptaáætlunar eða annarra byggða- og mannvirkjaáætlana sem ná til landsins alls.
Aðlögun að nýjum straumum
- Sjálfbær landbúnaður í öllum byggðum landsins stuðlar að byggðafestu.
- Nýir straumar þar sem landnýting, loftslagsmál (umhverfisvernd) og tæknivæðing falla saman í einn farveg verða ráðandi kraftar í landbúnaði framtíðarinnar.
- Sé íslenskur landbúnaður lagaður að þessum straumum eflist hann og styrkist.
- Viðunandi afkoma bænda og hvati til framtaks og frumkvæðis þeirra með fræðslu, ráðgjöf, þróun og nýsköpun skipta hér sköpum.
Lykilbreytur
- Stig af stigi mótuðust þrjár lykilbreytur á 64 fundum verkefnisstjórnar með tugum viðmælenda úr röðum bænda, sérfræðinga og hagaðila:
- Landnýting – loftslag og umhverfisvernd – tækni og nýsköpun.
- Fjórða breytan blasir við í skjalinu sjálfu:
- Alþjóðlegir straumar.
Landnýting
- Vatn og nytjaland til ræktunar eru meðal mestu verðmæta samtímans hvert sem litið er í veröldinni.
- Hér skortir lög og reglur til að nýta þessar auðlindir sem best.
- Setja ber skýrari umgjörð um flokkun og kortlagningu landbúnaðarlands.
- Ákveða ber staðla fyrir sjálfbærni í landnýtingu og setja þá í víðtækri sátt.
Loftslagsmál – umhverfisvernd
- Minnka verður losun kolefna frá landi og binda þau í vistkerfum.
- Þetta er megináhersluatriði í landbúnaðarstefnu 21. aldar til að loftslagsmarkmið náist.
- Meta verður hlut bænda til fjár á grundvelli alþjóðlegrar vottunar.
- Loftslagsmál eru nú eitt af þremur aðalatriðum umhverfisstefnu landbúnaðarins. Efla ber stuðning bænda og annarra með kynningu og umræðum.
Tækni – nýsköpun
- Ný tækni gjörbreytir aðferðum á sviði landbúnaðar eins og annars staðar.
- Tækni til að tryggja rekjanleika matvæla allt frá beitarlandi til borðstofu tekur stórstígum framförum.
- Sífellt verður ódýrara og auðveldara að nýta hlutanetlausnir (e. Internet of Things, IOT) í landbúnaði.
- Hátækni hefur þegar náð fótfestu í íslenskum landbúnaði.
- Ljósleiðaratengingar um land allt auðvelda allt framtak í krafti nýrrar tækni.
Alþjóðlegir straumar
- Breyttar neysluvenjur.
- Viðhorf til dýraheilbrigði og dýravelferðar.
- Innflutningur, tollar, svigrúm á heimamarkaði.
- Vottanir.
- Sóknarfæri erlendis – samkeppnisstaða.