Inga brýtur fjármálastefnuna
Það liðu ekki nema tveir sólarhringar frá því að þetta var skrifað þar til í ljós kom að í ríkisstjórninni er þverbrestur vegna ósamræmis milli frumvarps sem Inga Sæland flytur og fjármálastefnu ríkisstjórnarinnar.
Hér var rifjað upp laugardaginn 31. maí að í stefnuræðu sinni 10. febrúar 2025 hefði Kristrún Frostadóttir forsætisráðherra gumað af því að hún hefði átt fundi einslega með hverjum einasta ráðherra til að stilla upp sterkri þingmálaskrá fyrir vorþingið, sem væri trúverðug og sóaði ekki dýrmætum tíma í mál sem myndu aldrei komast til framkvæmda. Það væri full eining í ríkisstjórn hennar um öll þau mál sem birtust í þingmálaskrá sem fylgdi stefnuræðunni. Það lofaði góðu fyrir uppbyggilegt starf á alþingi í vor. Í lok ræðunnar bar forsætisráðherra sérstakt lof á Ingu Sæland, formann Flokks fólksins. Mátti skilja orð hennar á þann veg að seta svo einstakrar konu í ríkisstjórn væri einsdæmi í heiminum.
Það liðu ekki nema tveir sólarhringar frá því að þetta var skrifað þar til í ljós kom að í ríkisstjórninni er þverbrestur vegna ósamræmis milli frumvarps sem Inga Sæland flytur um almannatryggingar og endurskoðun örorkulífeyriskerfis almannatrygginga (aldursviðbót, launavísitala og tölfræðiupplýsingar) og fjármálastefnu ríkisstjórnarinnar.
Inga Sæland, Kristrún Frostadóttir og Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir (mbl.is/Eyþór).
Fjármála- og efnahagsráðuneytið sendi mánudaginn 2. júní velferðarnefnd alþingis, sem lýtur formennsku Kolbrúnar Áslaugar Baldursdóttur, flokkssystur Ingu Sæland, svar við spurningum frá nefndinni. Fyrsta spurningin var:
Telur ráðuneytið frumvarpið samræmast grunngildum laga um opinber fjármál, nr. 123/2015 um sjálfbærni, varfærni, stöðugleika, festu og gagnsæi?
Í svarinu segir að sú aðferð frumvarpsins að tengja greiðslur almannatrygginga við launavísitölu geti „leitt til sjálfvirkrar aukningar útgjalda, óháð stöðu ríkisfjármálanna“. Með því sé dregið úr „möguleikum stjórnvalda til að forgangsraða fjármunum til annarra verkefna“ og það geti stangast á við markmið um sjálfbærni ríkissjóðs til lengri tíma, framtíðarútgjöld aukist sjálfkrafa án þess að tekjur fylgi. Slík þróun geti „aukið hættu á halla og skuldasöfnun“ sem sé andstætt meginmarkmiðum fjármálastefnu og laga um opinber fjármál. Þá kemur fram að frumvarpið dragi „úr möguleikum stjórnvalda til að bregðast við efnahagssveiflum“. Það felist í varfærni, einu af grunngildum laga um opinber fjármál, að „forðast ákvarðanir„ sem geti haft „ófyrirséðar afleiðingar“. Telur fjármála- og efnahagsráðuneytið að „útgjaldahækkanir ættu því að byggjast á mati á stöðu ríkisfjármálanna hverju sinni og vera reglulega endurmetnar með möguleika á leiðréttingu ef forsendur breytast“.
Fjármála- og efnahagsráðuneytið tekur undir með fjármálaráði að ekki liggi „fyrir fullnægjandi greiningar“ á breytingunum sem verið er að gera á örorkulífeyriskerfi almannatrygginga.
Óhjákvæmilegt er að forsætisráðherra geri opinberlega grein fyrir því hvers vegna ráðherra flytur frumvarp sem brýtur svo freklega gegn fjármálastefnunni.
Í Morgunblaðinu í dag (3. júní) er sagt frá þessu svari fjármála- og efnahagsráðuneytisins undir fyrirsögninni: Ráðuneytið hjólar í frumvarpið.
Má segja að fyrirsögnin sé síst of sterk því að í raun slátrar ráðuneytið frumvarpinu nema ætlun Kristrúnar Frostadóttur forsætisráðherra sé að slátra eigin fjármálastefnu. Hvað gerir Kristrún næst fyrir Ingu Sæland?