Þingmenn eru samhuga um Gaza
Morgunblaðið, 11. nóvember 2023.
Fyrir viku birtist stjórnmálaúttekt á vefsíðunni Politico í Evrópu undir fyrirsögninni: Um heim allan er vinstrið að splundrast vegna Ísraels. Í undirfyrirsögn sagði að Gaza-Ísrael-stríðið hefði skapað uppnám meðal vinstrisinna í órafjarlægð frá Mið-Austurlöndum. Það kynni að reynast dýrkeypt þegar kosningar nálguðust.
Á vefsíðunni er farið yfir atburðarásina frá 7. október þegar Hamas-liðar myrtu 1.400 almenna borgara í Ísrael á hryllilegan hátt. Við fréttir af hryðjuverkunum hefðu stjórnmálamenn hvarvetna á Vesturlöndum lýst skömm sinni á ódæðinu og heitið Ísraelum stuðningi.
Síðan hefðu ógnvekjandi fréttir borist um dauða þúsunda Palestínumanna í árásum Ísraela á Gaza. Þá hefði samstaðan að baki Ísrael brostið. Vinstrisinnaðir vestrænir stjórnmálamenn ættu í mestum vandræðum vegna málsins.
Sir Keir Starmer
Í Bretlandi stefndi Keir Starmer, leiðtogi Verkamannaflokksins, ótrauður að því að verða næsti forsætisráðherra. Átökin á Gaza reyndust nú erfiðasta þolraun hans á þeirri leið.
Þegar blaðamenn ræddu við forsætisráðherra Norðurlandanna eftir fund þeirra í Osló í fyrri viku voru jafnaðarmennirnir í hópnum ósammála.
Jonas Gahr Støre, forsætisráðherra Noregs, varði ákvörðun stjórnar sinnar um að greiða ein norrænu ríkisstjórnanna atkvæði með tillögu (frá Jórdaníu) á allsherjarþingi Sameinuðu þjóðanna þar sem hryðjuverk Hamas voru ekki fordæmd (tillaga Kanada um það var felld).
Mette Frederiksen, forsætisráðherra Danmerkur, varði hins vegar hjásetu stjórnar sinnar með þessum orðum: „Við erum ekki ósammála um mikilvægi mannúðaraðstoðar á Gaza. Það snertir okkur öll þegar við sjáum og heyrum um almenna borgara sem deyja, einkum börn. Í SÞ-ályktunina vantaði greinilega fordæmingu á hryðjuverkaárás Hamas og rétt Ísraela til sjálfsvarnar innan ramma alþjóðalaga.“
Mikilvæg samstaða náðist um ályktun um afstöðu Íslands vegna átakanna fyrir botni Miðjarðarhafs í utanríkismálanefnd alþingis miðvikudaginn 8. nóvember. Tillagan sýndi skýran vilja til að skapa víðtæka samstöðu í málinu og festa það ekki í hefðbundnum flokkspólitískum deilufarvegi. Það var staðfest með 49 samhljóða atkvæðum þingmanna 9. nóvember.
Þegar Kristrún Frostadóttir, formaður Samfylkingarinnar, sótti í þingræðu í byrjun vikunnar að Bjarna Benediktssyni utanríkisráðherra vegna hjásetunnar í New York og taldi hana leiða í ljós djúpstæðan ágreining innan ríkisstjórnarinnar og jafnvel almennan skort á utanríkisstefnu svaraði Bjarni með þessum orðum:
„Það er enginn efnislegur ágreiningur [innan ríkisstjórnarinnar] um þau meginatriði sem við höfum lagt áherslu á í allsherjarþinginu, sem er að það verði að gera vopnahlé, það verði að fylgja alþjóðalögum án undantekninga og það verði að koma neyðarbirgðum til fólks sem þjáist og er í algerri neyð.“
Bjarni fagnaði einnig þegar Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir, formaður Viðreisnar, sagðist ætla að leggja fram tillögu til þingsályktunar um málið.
Í málamiðluninni sem náðist í utanríkismálanefndinni fær enginn allt sitt fram og endalaust má deila um orðalag. Flutningsmenn tillögunnar sögðu hana efnislega reista á tillögu Jórdaníu og breytingartillögu Kanada á allsherjarþinginu 27. október. Með tillögunni vildi utanríkismálanefnd „leggja áherslu á nauðsyn þess að óbreyttir borgarar njóti verndar í samræmi við alþjóðalög um mannúð og mannréttindi og harmar gríðarlega þjáningu, manntjón og mannfall almennra borgara, eyðileggingu heimila og innviða sem verður að stöðva“.
Í verki sýnir ríkisstjórnin stuðning með stórauknu framlagi Íslands við Palestínuflóttamannaaðstoð Sameinuðu þjóðanna (UNRWA, The United Nations Relief and Works Agency for Palestine Refugees) sem allsherjarþingið kom á fót árið 1949. Í þökkum UNRWA fyrir stuðninginn er tekið fram að Íslendingar gefi, miðað við höfðatölu, einna mest allra þjóða til UNRWA.
Allt þetta ber að virða þegar metin er afstaða alþingis og ríkisstjórnarinnar vegna hörmunganna af völdum stríðsins á Gaza.
Enginn getur með neinum rökum haldið því fram að íslenskir stjórnmálamenn og stjórnvöld láti sig átökin á Gaza engu varða. Árásir á íslenska ráðherra með ásökunum um að óvissa sé um afstöðu ríkisstjórnarinnar eiga ekki við nein rök að styðjast.
Því ræður vilji til að ýta undir sundrung sé gert lítið úr framlagi Íslands.
Í maí 2018 sigraði ísraelska söngkonan Netta Barzilai í söngvakeppni Evrópu. Þá sagði Sema Erla Serdar, fyrrv. formaður Samfylkingarinnar í Kópavogi og fyrrv. formaður framkvæmdastjórnar Samfylkingarinnar, á FB-síðu sinni laugardaginn 12. maí:
„Með sigri Ísraels í Eurovision hefur Evrópa enn og aftur lagt blessun sína yfir fjöldamorð, landrán, hernám, pyntingar og ómannúðlega og ógeðfellda meðferð ísraelska hersins og ísraelskra stjórnvalda á saklausum palestínskum börnum, konum og mönnum. Þetta er ógeðslegt. Ógeðslegt.“
Þeim sem nálgast allt sem snertir Ísrael á þennan hátt dugar ekki ályktun alþingis. Þeir hafa annað markmið en sættir hér eða þar.
Það er nefnt til marks um skýran vilja Keirs Starmers til að losa Verkamannaflokkinn undan öllum ásökunum um gyðingahatur að hann rak mann úr þingflokknum fyrir að vísa til slagorðsins um frelsi fyrir Palestínumenn frá ánni til hafsins. Slagorðið er túlkað sem krafa um að Ísraelsríki sé afmáð af kortinu. Í ályktun alþingis er krafist tveggja ríkja lausnar.