Pútin hafnar tilvist Úkraínu
Morgunblaðið, laugardagur 26. febrúar 2022
Innrásardögum hers Pútins í Úkraínu fjölgar og þeirri skoðun vex fylgi að vestræn ríki eigi ekki að láta nægja að refsa Rússlandi Pútins með efna hagsaðgerðum.
Næst yrði Úkraínumönnum lagt lið með hervaldi. Að morgni föstudags 25. febrúar bárust áköll um hjálp í viðtölum fréttamanna BBC við áhrifamenn í Úkraínu. Þeir sögðu lofthelgi Úkraínu algjörlega á valdi Rússa og aðeins yrði unnt að hrekja þá á brott með erlendum orrustuvélum.
Helga Vala Helgadóttir, þingflokksformaður Samfylkingarinnar, sagði í grein í Morgunblaðinu 25. febrúar: „Það er því miður ljóst að viðbrögð vestrænna ríkja þurfa að vera harðari en þegar hefur verið boðað, því það er greinilegt að áhrifin duga ekki gegn stríðsviljugum Rússum. Við erum herlaus þjóð, sem betur fer, og því kemur það í okkar hlut að leita annarra leiða til að veita Úkraínu stuðning en að taka þátt í stríðsrekstri.“
Þessi orð verða ekki skilin á annan veg en þann að ganga eigi lengra gegn Pútin. Það verður ekki gert nema með hervaldi. Eiríkur Bergmann Einarsson prófessor orðaði þetta á þann veg í Stöð 2 fimmtudaginn 24. febrúar að Vesturlönd hefðu „hreinlega sent boðsbréf til Kremlar og boðið Rússa velkomna að taka yfir Úkraínu“. Bandaríkin og flest önnur ríki NATO hefðu sagt að Rússum yrði „ekki mætt með hervaldi inni í Úkraínu“.
Þessi ummæli staðfesta að „nýr veruleiki“ er kominn til sögunnar í öryggismálum Evrópu. Krafan um aukinn herbúnað undir fána NATO nærri landamærum Rússlands magnast. Þá verða þær kröfur jafnframt háværari að vestrænn herafli verði sendur til hjálpar Úkraínumönnum. Rökin eru meðal annars þau að þar með mætti hindra flótta milljóna manna inn í nágrannaríki fyrir vestan Úkraínu.
Þegar Vladimir Pútin Rússlandsforseti braut enn á ný alþjóðalög
og gaf fyrirmælin um allsherjar-innrás í Úkraínu sagði hann
markmið sitt að afvopna Úkraínu og afmá nazisma úr stjórn landsins
(e. denazification).
Vladimir Pútin flytur innrásaræðuna 24. febrúar 2022.
Í innrásarræðunni ýjaði Pútin að beitingu kjarnorkuvopna. Hver sá sem hygðist setja stein í götu innrásarliðsins eða beina spjótum sínum beint að Rússlandi skyldi horfast í augu við eitthvað sem menn hefðu „aldrei áður kynnst í sögu sinni“. Rússland væri „eitt af öflugustu kjarnorkuveldunum“ og Rússar stæðu „framar öðrum með ýmsum háþróuðum vopnum“.
Í þessu sambandi sagði Pútin: „Enginn vafi skal ríkja um að við hugsanlegum árásaraðila blasir ósigur og ógnvænlegar afleiðingar ráðist hann beint á land okkar“.
Ætíð þegar Pútin og utanríkisráðherra hans, Sergeij Lavrov, boðuðu vilja sinn til að leysa ágreining vegna Úkraínu með samningum töluðu þeir gegn betri vitund. Þeir vissu að kröfur þeirra um efni samninganna yrðu aldrei samþykktar. Þeir lugu síðan blákalt þegar þeir sögðu að Rússar myndu ekki ráðast inn í Úkraínu. Hótanir Pútins í garð Úkraínumanna stóðust hins vegar.
Mánudaginn 21. febrúar sviðsetti Pútin fund í rússneska öryggisráðinu og lét eins og hann þyrfti álit annarra áður en hann viðurkenndi „alþýðulýðveldin“ tvö Donetsk og Luhansk.
The New York Times birti greiningu blaðamanns síns, Max Fishers, á ræðunni sem Pútin flutti þennan mánudag til að réttlæta óhæfuverk sín gegn Úkraínu.
Fisher segir ræðu Pútins hafa einkennst af bullandi, harðsoðinni rússneskri þjóðernishyggju, biturri vænisýki gagnvart Vesturlöndum, staðlausum fullyrðingum um árásir Úkraínumanna, söknuði eftir mikilleika keisaradæmisins sem nálgaðist þrá eftir endurreisn þess og þó einkum sögulegum tilvísunum þar sem flest hafi verið afbakað eða úr lagi fært.
Í huga Pútins eru landamæri Úkraínu gervigjörningur. Frá örófi alda hafi sama fólkið, sem kallaði sig Rússa og var í grísk-kaþólsku rétttrúnaðarkirkjunni, búið í einu landi. Kommúnistar í stjórn Rússlands bjuggu að sögn Pútins til Úkraínu. Ferlið hófst strax eftir byltinguna árið 1917, Lenín og félagar sundruðu landinu sem sameinað hafði alla Rússa.
Max Fisher bendir á að innri landamæri Sovétríkjanna endurspegluðu aldagamla menningarlega og stjórnmálalega skiptingu Rússlands auk þess sem þau tóku mið af manntali sem rússnesk stjórnvöld gerðu og sýndi meirihluta fólks af úkraínskum uppruna á öllu umdeilda landsvæðinu, einnig þar sem nú er Austur-Úkraína. Hann segir Pútin oft hafa sagt að ekki væri unnt að líta á Úkraínu sem ríki.
Eftir að hafa fullyrt að Lenín skapaði Úkraínu sneri Pútin sér hæðnislega að Úkraínumönnum, kallaði þá „þakklátt afsprengi“ Leníns sem sýndu honum nú þakkir sína í verki með því að eyðileggja styttur af honum í Úkraínu. Þeir kalli þetta afmánun kommúnismans. „Viljið þið afmánun kommúnismans? Gott og vel, það hentar okkur prýðilega. En hvers vegna að fara aðeins hálfa leið? Við erum tilbúnir að sýna hvað felst í raunverulegri afmánun kommúnismans fyrir Úkraínu,“ sagði Pútin.
Nú innan við viku eftir að ræðan var flutt sést að Pútin var fúlasta alvara með hótun sinni um algjöra „afmánun kommúnismans“ í Úkraínu og í ræðunni 24. febrúar bættist við afmánun nazismans í æðstu stjórn landsins.
Vegna þessara skoðana forseta Rússlands, sem sagður er hafa keisarann Pétur mikla sem fyrirmynd, traðkar óvígur her á sjálfstæði og fullveldi Úkraínu. Evrópa er á barmi styrjaldar vegna vaxandi krafna um að Bandaríkjaher verði enn einu sinni beitt álfunni til bjargar. Kjarnorkuveldi berjist. Það er full ástæða til að stíga varlega til jarðar.