Skólaútboð í Hafnarfirði
Svör um einkarekinn skóla í Hafnarfirði í umræðum utan dagskrár á alþingi 11. febrúar 2001.
1.Áformar menntamálaráðherra að verða við beiðni bæjaryfirvalda í
Hafnarfirði, varðandi beiðni þeirra um að bjóða út kennslu til handa
grunnskólanemendum í nýjum skóla í Hafnarfirði?
Svar: Menntamálaráðuneytið hefur fengið bréf frá bæjarstjóranum í Hafnarfirði, þar sem óskað er eftir því, að ráðuneytið veiti Hafnarfjarðarbæ undanþágu á grundvelli 53. gr. laga nr. 66/1995 varðandi heimild til úboðs kennsluþáttar í fyrirhuguðum grunnskóla bæjarins í Áslandi. Jafnframt er óskað um leyfi til rekstur hans sem tilraunaskóla.
Áform Hafnarfjarðarbæjar virðast í öllum aðalatriðum nægilega skýr til þess að heimila megi þetta útboð með þeim fyrirvara að ráðuneytið fái til skoðunar drög að endanlegum samningi Hafnarfjarðarbæjar og verksala. Næstu daga munu embættismenn menntamálaráðuneytisins ræða við fulltrúa Hafnarfjarðabæjar og leggja áherslu á mikilvægi þess að ekki verði gengið á þau réttindi sem nemendur og foreldrar þeirra hafa samkvæmt núgildandi lögum og aðalnámskrá.
2 Standast áform Hafnarfjarðarbæjar um útboð á kennsluþætti í nýjum
skóla í Hafnarfirði, grunnskólalög, að mati menntamálaráðherra, eða mun
ráðherra leggja fram frumvarp til breytinga á lögunum til að koma megi
til móts við ætlan ráðamanna í Hafnarfirði?
Svar: Sumarið 1999 gengu erindi á milli menntamálaráðuneytsins og skólaskrifstofu Hafnarjarðar þar sem hún óskaði eftir mati ráðuneytisins á því, hvort sú leið að bjóða út allan rekstur grunnskóla þar með kennslu væri fær. Menntamálaráðuneytið taldi ekki ljóst á því stigi málsins með hvaða hætti útboð og einkarekstur á skólanum gæti orðið. Skólaskrifstofan gerði ekki ráð fyrir, að um einkaskóla væri að ræða og þess vegna virtist sú leið, sem skrifstofan kynnti ráðuneytinu að kunna að kalla á lagabreytingu. Ráðuneytið lýsti því á hinn bóginn yfir, að það teldi koma til álita að vinna að framgangi málsins sem tilraunaverkefnis á grundvelli heimildar í 53. grein laga nr. 66/1995 um grunnskóla. Verði beiðni bæjarstjórnar Hafnarfjarðar samþykkt og stofnað til þessarar tilraunar verður lagt mat á framgang hennar, áður en ráðuneytið hefur frumkvæði að tillögu um breytingu á grunnskólaögunum.
3. Hafa bæjaryfirvöld í Hafnarfirði fengið fyrirheit um jákvæða afstöðu
menntamálaráðuneytisins á undirbúningsstigi málsins?
Svar: Í lok bréfs ráðuneytisins til skólaskrifstofu Hafnarfjarðar frá 22. júlí 1999 segir, að hafi bæjarstjórn Hafnarfjarðar áhuga á að ganga til þess verkefnis á grundvelli heimildar samkvæmt 53. gr. grunnskólalaga sé nauðsynlegt, að hún móti tillögur sínar frekar og kynni þær fyrir ráðuneytinu. Menntamálaráðherra muni ekki hafa forgöngu í máli þessu heldur mæta ósk um heimild til að nýta ákvæði umræddrar lagagreinar, eins og segir í bréfinu.
4. Telur menntamálaráðherra að útboð á börnum styrkji skólastarf á
grunnskólastigi og jafnræði til náms sem er hinn rauði þráður þessarar
grundvallar samfélagsþjónustu?
Svar: Þegar grunnskólinn var fluttur frá ríki til sveitarfélaga, efndi ég til fjölmargra funda til að ræða þessa miklu valddreifingu. Þá lét þess oft getið, að ég liti á flutninginn sem fyrsta skrefið í þá átt að flytja skólann enn nær foreldrunum og hvatti til þess, að þau kæmu enn frekar að skólastarfinu. Þá sagði ég einnig, að æskilegt væri að efla enn ítök einkaaðila í skólastarfi. Ég hef aldrei verið þeirrar skoðunar, að ríkið eigi að setja sveitarfélögunum strangar skorður um það, hvernig þau standa að því að reka grunnskólana. Ljóst er að menntamálaráðuneytið hefur skyldum að gegna vegna námskráa, mats- og eftirlits og námsgagnagerðar, einnig er efnt til samræmdra prófa undir forsjá ríkisins. Breytt fyrirkomulag á rekstri grunnskóla í Hafnarfirði raskar ekki með neinum hætti þessu hlutverki ríkisins og unnt verður að fylgjast með innra starfi í þessum skóla eins og öðrum. Ég sé ekki nein rök fyrir því, að hér sé um útboð á börnum að ræða eins og háttvirtur þingmaður orðar það og með þeim tillögum sem bæjarstjórn Hafnarfjarðar hefur kynnt menntamálaráðuneytinu er jafnræði til náms ekki ógnað á neinn hátt að mínu mati. Það er skoðun þeirra, sem um málið hafa fjallað innan menntamálaráðuneytisins, að hér sé um að ræða nýbreytni í rekstrarformi sem full ástæða sé til að reyna. Meðal annars færi þetta form rekstur skóla enn nær vettvangi og geti stytt allar boðleiðir í skólastarfinu.