Skýr afstaða Morgunblaðsins
Í bókinni lagði dr. Ólína lykkju á leið sína og endurtók ósannindi um að faðir minn hefði hindrað útgáfu bóka Halldórs Laxness í Bandaríkjunum í lok fimmta áratugarins.
Lesendum vefsíðu minnar er ljóst að ég hef átt í ritdeilu við dr. Ólínu Kjerúlf Þorvarðardóttur eftir að ég vék að bók hennar um skuggabaldra, það er þá sem hún telur að standi í vegi fyrir frama hennar og nokkurra annarra.
Í bókinni lagði hún lykkju á leið sína og endurtók ósannindi um að faðir minn hefði hindrað útgáfu bóka Halldórs Laxness í Bandaríkjunum í lok fimmta áratugarins. Blásið var lífi í þessa bábilju eftir að norrænt ráðningarkerfi var sniðgengið í þágu Þorvalds Gylfasonar vegna ritstjórnarstöðu við norrænt hagfræðitímarit. Vildi fjármálaráðherra Íslands ekki una við að þannig væri staðið að verki. Töldu stuðningsmenn Þorvalds að hann stæði í sömu sporum og Laxness gagnvart bandarískum útgefendum fyrir rúmum 70 árum!
Birtir af degi, 09,.23 laugardag 21. nóvember 2020.
Í leiðara Morgunblaðsins í dag er vikið að ágreiningi okkar dr. Ólínu um þetta efni og sagt undir fyrirsögninni Það sem rétt er:
„Ari fróði lét þann fyrirvara fylgja Íslendingabók að væri eitthvað þar missagt væri „skylt að hafa það heldur, er sannara reynist“. Í blaðamennsku hefur löngum verið haft að leiðarljósi að gott sé að vera fyrstur með fréttina, en fyrst verði fréttin að vera rétt.
Á síðum Morgunblaðsins hefur undanfarið farið fram ritdeila milli Björns Bjarnasonar og Ólínu Kjerúlf Þorvarðardóttur. Upphaf deilunnar var umsögn, sem birtist í aðsendri grein eftir Björn, um nýja bók Ólínu. Snýst deilan um fullyrðingar Ólínu um að Bjarni Benediktsson, faðir Björns, hafi þegar hann var utanríkisráðherra ásamt bandarískum ráðamönnum og með aðstoð bandarísku alríkislögreglunnar, FBI, komið því til leiðar um miðja síðustu öld að bækur Halldórs Laxness hættu að koma út í Bandaríkjunum.
Í Morgunblaðinu í gær birtist grein eftir Ólínu ásamt myndum af tveimur trúnaðarskjölum, sem eru frá 1948 og hafa verið gerð opinber, frá William Trimble, þáverandi sendiherra Bandaríkjanna í Reykjavík til utanríkisráðuneytisins í Washington.
Segir Ólína að skjölin sýni svo ekki verði um villst að hún hafi rétt fyrir sér. En er það svo?
Í því fyrra segir Trimble að von sé á því að Atómstöðin komi út, væntanlega í Bandaríkjunum, innan hálfs mánaðar. Kveðst Trimble þar eiga von á að það myndi skaða orðspor skáldsins kæmi í ljós að hann hefði skotið undan skatti og mælist til þess að greiðslur höfundarlauna til hans verði skoðuð. Í því skjali er hvergi minnst á Bjarna eða íslenska ráðamenn.
Í seinna skjalinu er fjallað um höfundarlaun Halldórs og sagt að gögn hafi komið fram um að þau hafi ekki öll verið gefin upp til skatts. Þar kemur einnig fram að Bjarni hafi séð gögnin, en þar sem þau hafi verið sýnd honum í trúnaði sé ekki hægt að nota þau komi til þess að skattamál skáldsins fari fyrir dómstóla. Í þessu skjali er ekki orð um útgáfu bóka Halldórs.
Það er auðvelt að draga ályktanir og smíða samsæriskenningar, en hversu langt er réttlætanlegt að ganga í að lesa milli lína? Þessi samskipti um skattamál Halldórs kunna að þykja óviðurkvæmileg, en samkvæmt skeyti sendiherrans snerust þau aðeins um þessar erlendu greiðslur til Halldórs og hvort þær hefðu verið taldar fram.
Ólína grípur til þess bragðs að slá saman efni skeytanna til þess að fá sína útkomu um hlutverk Bjarna, sem varð síðar ritstjóri Morgunblaðsins. Ólína segir í grein sinni að frumheimildirnar tali sínu máli. Þær segja bara ekki það sama og hún heldur fram.“